Βιβλίο: «Η ψυχική διαταραχή στον κινηματογράφο»

Σύμφωνα με το οπισθόφυλλο του βιβλίου: «Αιμοδιψής δολοφόνος ή αφελές ‘θύμα’, επαναστάτης ή νοητικά καθυστερημένος ταλαντούχος ή αξιολύπητος, ο κινηματογραφικός τρελός διαμορφώνει τις κατεξοχήν στερεοτυπικές δομές στη συλλογική συνείδηση των δυτικών, κυρίως κοινωνιών. Το αποτέλεσμα; Σύγχυση, στιγματισμός, διακρίσεις, επιδείνωση της νόσου. Εν τούτοις, όταν η φιλμική αποτύπωση της ψυχικής διαταραχής γίνεται σε αισθητική φόρμα μέτρου και σεβασμού, τότε ο κινηματογράφος αποστιγματίζει, διαφωτίζει και ‘θεραπεύει’, ρίχνει φως στον κόσμο της ψυχής και της ψυχιατρικής.

Στο βιβλίο, επιχειρείται να προσεγγιστεί το ζήτημα της αναπαράστασης της ψυχοπαθολογίας και του ψυχιατρικού κόσμου στον μυθοπλαστικό κινηματογράφο. Ερευνώνται οι αρνητικές συνέπειες που τα σχετικά στερεότυπα, μύθοι και λανθασμένες αντιλήψεις του κινηματογράφου επιφέρουν. Παρουσιάζονται, ακόμα, τα εποικοδομητικά αποτελέσματα των ρεαλιστικών και ευμενών κινηματογραφικών αναπαραστάσεων της ψυχικής ζωής στον χώρο της ψυχικής υγείας».

Μέσα από τις ταινίες, τα άτομα μπορούν να ψυχαγωγηθούν, αλλά και να αξιολογήσουν τα συναισθήματά τους, συνδέοντας σκέψεις, συναισθήματα και συμπεριφορές. Η παρακολούθηση ταινιών στις οποίες βλέπουμε ότι οι άλλοι αντιμετωπίζουν προβλήματα μας βοηθάει να εξετάσουμε και τις δικές μας αντιλήψεις. «Οι ταινίες εγείρουν συναισθήματα που μπορεί να οδηγήσουν σε νέες, γόνιμες ιδέες και στη βελτίωση των δύστοκων τρόπων σκέψης, διότι ο θεατής έχει τη δυνατότητα να προβεί σε κρίσεις και αξιολογήσεις βασισμένος στις αποφάσεις και τις δράσεις των προβαλλόμενων χαρακτήρων, για τους οποίους λυπάται, αγωνιά, ενθουσιάζεται» (σελ. 91).

Στον κινηματογράφο συχνά αναπαρίσταται η ψυχική ασθένεια με ρεαλιστικό τρόπο και προσεγγίζεται με ενσυναίσθηση ο ψυχικά πάσχοντας. «Τα άτομα με σχιζοφρένεια μπορεί να είναι πιο βίαια από τον γενικό πληθυσμό, ενώ το μεγαλύτερος μέρος αυτής της βίας εμφανίστηκε να αποδίδεται σε μια μικρή υποομάδα ασθενών που σχετίζονται με τη χρήση ουσιών και το ιστορικό βίας. Στην πραγματικότητα, οι άνθρωποι με σοβαρές ψυχικές παθήσεις είναι πιο πιθανό να γίνουν θύματα βίαιων πράξεων παρά να είναι οι δράστες. Η βίαιη συμπεριφορά των ατόμων με ψυχική διαταραχή οφείλεται στη μη λήψη των φαρμάκων, που αφήνει ανεξέλεγκτες τις παραληρηματικές ιδέες των σοβαρών ψυχικών νόσων, και στην έλλειψη περιβαλλοντικής στήριξης και αποδοχής» (σελ. 29).  

 

Νέλλη Διαμαντοπούλου. 2016. Η ψυχική διαταραχή στον κινηματογράφο. Αιγόκερως.

  

Κουραβάνας Νικόλαος & Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.

Βιβλίο: «Πώς να μιλάτε στα παιδιά ώστε να μαθαίνουν στο σπίτι και στο σχολείο»…

Οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί μπορούν μέσα από τη συνεργασία να βοηθήσουν και να εμπνεύσουν τα παιδιά ώστε να μπορέσουν να λειτουργήσουν αυτόνομα, με αυτοπειθαρχία και να ανταποκρίνονται στις χαρές της μάθησης. Ποιες είναι οι κατάλληλες στρατηγικές ώστε να μπορέσουν τα παιδιά σχολικής ηλικίας να αντλήσουν το καλύτερο δυναμικό που έχουν και να καταφέρουν να ανταποκριθούν στο σπίτι και στο σχολείο;

 

Το πρώτο κεφάλαιο ασχολείται με το ερώτημα: Πώς να χειρίζεστε συναισθήματα που εμποδίζουν τη μάθηση;

Οι συγγραφείς προτείνουν τα εξής:

Αντί να αρνείστε τα συναισθήματα- Βάλτε τα συναισθήματα σε λέξεις, δηλαδή μιλήστε για αυτά. Όταν τα συναισθήματα του παιδιού απορρίπτονται, τόσο το παιδί αποθαρρύνεται. Όταν τα αρνητικά συναισθήματα προσδιορίζονται και γίνονται αποδεκτά, ο μαθητής ενθαρρύνεται να συνεχίσει να προσπαθεί.

Αντί να  επικρίνετε και να συμβουλεύετε, προσπαθήστε να αναγνωρίσετε τα συναισθήματα με μια λέξη ή ένα επιφώνημα. Όταν το παιδί βομβαρδίζετε με επικρίσεις και συμβουλές δεν μπορεί να σκεφτεί το πρόβλημά του ή να αναλάβει την ευθύνη του. Εστιάζοντας στην κατανόηση του προβλήματος του παιδιού χωρίς να πούμε κάτι, παρά ένα νεύμα ή επιφώνημα, το παιδί απελευθερώνεται και αναζητά μόνο του λύσεις στο πρόβλημά του.

Αντί να δίνετε λογικά επιχειρήματα και εξηγήσεις, προσφέρετε με τη φαντασία αυτό που δεν μπορείτε να προσφέρετε στην πραγματικότητα.

Αντί να αγνοείτε τα συναισθήματα, αποδεχτείτε τα συναισθήματα ακόμη και τη στιγμή που σταματάτε μια μη αποδεκτή συμπεριφορά. Είναι πιο εύκολο για τα παιδιά να αλλάξουν τη συμπεριφορά τους όταν τα συναισθήματά τους έχουν γίνει αποδεκτά.

Ένα ακόμη κεφάλαιο παρουσιάζει επτά τεχνικές που καλούν τα παιδιά να συνεργαστούν. Μεταξύ των τεχνικών είναι η περιγραφή του προβλήματος, η παροχή πληροφοριών, η προσφορά μιας επιλογής και η περιγραφή των συναισθημάτων.

Οι ενήλικες αντί να σαρκάζουν, να ντροπιάζουν, να χαρακτηρίζουν, να κατηγορούν και να νουθετούν τα παιδιά… θα πρέπει να βρουν νέες στρατηγικές. Όταν οι εκπαιδευτικοί περιγράφουν τα συναισθήματά τους χωρίς να επιτίθενται ή να γελοιοποιούν, οι μαθητές μπορούν να ακούσουν και να αντιδράσουν υπεύθυνα.

Σε ένα από τα επόμενα κεφάλαια, αναφέρεται το πόσο σημαντικό είναι να απελευθερώσουν τους μαθητές από μαθημένους ρόλους. Οι ενήλικες θα πρέπει να αναζητήσουν ευκαιρίες για να δείξουν στον μαθητή μια νέα εικόνα του εαυτού, να βάλουν τον μαθητή σε καταστάσεις όπου να μπορεί να δει μια διαφορετική εικόνα του εαυτού του ή να αφήσουν τον μαθητή να κρυφακούει όταν λένε κάτι θετικό για αυτόν.

 

Πηγή:

Φέιμπερ Αντέλ & Μάζλις Ιλέιν. 2021. Πώς να μιλάτε στα παιδιά ώστε να μαθαίνουν στο σπίτι και στο σχολείο. Εκδόσεις Πατάκη.

 

 

Κουραβάνας Νικόλαος & Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.