Απαντήσεις θεμάτων- 2019

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

Αναφέρετε τρεις απειλές της εξωτερικής εγκυρότητας και παραδείγματα πάνω σ’ αυτές.

Από το βιβλίο του Σταλίκα «Μέθοδοι έρευνας στην κλινική ψυχολογία», σελ. 77- 80.

Εξωτερική εγκυρότητα: τα αποτελέσματα που προέκυψαν από τον ερευνητικό χειρισμό των μεταβλητών στο πλαίσιο ενός συγκεκριμένου ερευνητικού δείγματος, σε συγκεκριμένες συνθήκες και σε συγκεκριμένη χρονική στιγμή μπορούν να γενικευτούν στον ευρύτερο πληθυσμό που ενδιαφέρει τον ερευνητή, σε διαφορετικές συνθήκες και σε διαφορετικά χρονικά σημεία.

Απειλές:

Αλληλεπίδραση επιλογής δείγματος και χειρισμού της ανεξάρτητης μεταβλητής- δυνατότητα γενίκευσης των πορισμάτων της έρευνας σε άλλους πληθυσμούς.

Αλληλεπίδραση πλαισίου και χειρισμού- δυνατότητα γενίκευσης των αποτελεσμάτων σε πλαίσια διαφορετικά από εκείνο στο οποίο διεξήχθη η έρευνα.

Αλληλεπίδραση ιστορίας και χειρισμού- περιορισμός της δυνατότητας διαχρονικής ισχύος των αποτελεσμάτων της, καθώς ο πληθυσμός και τα χαρακτηριστικά του υπόκεινται σε διαρκείς αλλαγές.  

ΚΛΙΝΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

1. Ποιες είναι οι διαφορές της προκαλούμενης συμπεριφοράς (αντιδράσεις) και της συντελεστικής συμπεριφοράς (δράσεις).

Ποια από τα διαγνωστικά στοιχεία της διαταραχής της κατάθλιψης και της ειδικής φοβίας μπορούν να εξηγηθούν με παραδείγματα από την προκαλούμενη συμπεριφορά καθώς και με παραδείγματα από τη συντελεστική συμπεριφορά.

Από το βιβλίο «Ψυχολογία της συμπεριφοράς», του Ρ. Μέλλον

Σελ. 188-192, 163-164

Πίνακας σελ. 191

Φοβία:

Σελ. 115- αραχνοφοβία- προκαλούμενη συμπεριφορά- το αρχικά ουδέτερο ερέθισμα (αράχνη) παρουσιάζεται κατ’ επανάληψη αμέσως πριν από διάφορα εξαρτημένα και ανεξάρτητα ερεθίσματα για φοβικές αντιδράσεις. Γενικά, οι αράχνες θα αποκτήσουν περισσότερη προκλητική δύναμη εάν τα προκλητικά ερεθίσματα που τις ακολουθούν είναι πολύ ηχηρά και έντονα.

Σελ. 311- φοβία για οδοντίατρο- συμπεριφορά αποφυγής- είναι πιο πιθανό να ξεχάσουμε ένα ραντεβού μας με τον οδοντίατρο παρά ένα ραντεβού για κινηματογράφο- κι αυτό οφείλεται στις διαφορετικές συνέπειες της κάθε θύμησης.

Η φοβία είναι αντίδραση σε ένα ερέθισμα που έγινε εξαρτημένο μέσω της κλασικής εξαρτημένης μάθησης. Η φοβία διατηρείται μέσω της αποφυγής της δυσφορίας που συνδέεται με ένα εξαρτημένο αποστροφικό ερέθισμα. Η αποφυγή λειτουργεί ως ανακούφιση και ενισχύει τη φοβική αντίδραση, ενώ εμποδίζει τη διαδικασία της απόσβεσης.

Κατάθλιψη:

Προκαλούμενη συμπεριφορά- αποτέλεσμα μάθησης που οδηγούσε στο συμπέρασμα ότι το φυσικό ή κοινωνικό περιβάλλον του ατόμου βρίσκεται πέρα από τον προσωπικό του έλεγχο. Το άτομο μαθαίνει ότι δεν μπορεί να ξεπεράσει εμπόδια και σταδιακά σταματά να προσπαθεί (έλλειψη προσπάθειας να αλλάξουν την κατάσταση).

Συντελεστική συμπεριφορά- Η κατάθλιψη είναι αποτέλεσμα χαμηλού βαθμού θετικής κοινωνικής ενίσχυσης- πτώση διάθεσης και μείωση των συμπεριφορών- απόσυρση από κοινωνικές επαφές, μείωση της προσοχής των άλλων- μείωση της συχνότητας των αμοιβών που παρέχει στο άτομο το περιβάλλον του- χαμηλή διάθεση.

Σελ. 166- συντελεστική συμπεριφορά- η  σχετική συχνότητα εμφάνισης των δράσεων συνιστά καθοριστικό γνώρισμα των ψυχικών διαταραχών. Το να παραπονιέται κάποιος δεν αποτελεί διαταραχή. Όταν όμως τα παράπονα γίνονται τόσο συχνά ώστε να χαρακτηρίζουν το μεγαλύτερο μέρος των συναλλαγών του ατόμου, τότε είναι δυνατόν να καταστούν τμήμα της κατάθλιψης.

Σελ. 283- συντελεστική συμπεριφορά- η αντίληψη και η λεκτική συμπεριφορά χαρακτηρίζονται από υπερβολικά επιλεκτική προσοχή των προσωπικών ελλειμμάτων.

Σελ. 315- συντελεστική συμπεριφορά- οι άνθρωποι με προβλήματα κατάθλιψης λέγεται συχνά ότι δεν αναγνωρίζουν τον θυμό τους, δε διακρίνουν δηλαδή ότι συγκεκριμένα πράγματα τους προκαλούν συναισθηματικές αντιδράσεις θυμού.

2. Άρνηση- απώθηση, Προβολή- προβλητική ταύτιση: ποιες είναι οι διαφορές;

Από το βιβλίο «Προσωπικότητα» (Επιμ. Ποταμιάνος & Αναγνωστόπουλος), σελ. 114-119.

Απώθηση: απομάκρυνση από τη συνείδηση αναπαραστάσεων που συνδέονται με μια ενόρμηση, όταν η ικανοποίηση αυτής της ενόρμησης μπορεί να προκαλεί δυσαρέσκεια.

Άρνηση: το άτομο αρνείται ένα δυσάρεστο ή ανεπιθύμητο κομμάτι της εξωτερικής πραγματικότητας, φαντασιωτικά ή πρακτικά.

Διαφορά: Άρνηση- απώθηση: η απώθηση δεν ασκείται στην ενόρμηση ή στο συναίσθημα, αλλά στην αναπαράσταση- εκπρόσωπο της ενόρμησης. Στην άρνηση, η απώθηση αίρεται μερικώς, καθώς η αναπαράσταση γίνεται συνειδητή, αλλά το συναίσθημα παραμένει. Στην απώθηση, η αναπαράσταση έχει απωθηθεί και το συναίσθημα είναι ανεσταλμένο, ή μέσω μετατροπής έχει γίνει σύμπτωμα και άγχος.

Προβολή: το υποκείμενο απομακρύνει από τον εαυτό του και αποδίδει σε κάποιο άλλο πρόσωπο ή αντικείμενο του περιβάλλοντος επιθυμίες, ενορμήσεις, ιδιότητες ή συναισθήματα, που αγνοεί ή αρνείται σε σχέση με τον εαυτό του.

Προβλητική ταύτιση, της Melanie Klein: αμυντική διεργασία, κατά την οποία ένα άτομο προβάλλει μια καλή ή κακή πλευρά του εαυτού του σε κάποιον άλλο. Το αντικείμενο που δέχθηκε την προβεβλημένη πλευρά οδηγείται ή πιέζεται από τον άλλο να αισθανθεί ή να συμπεριφερθεί σύμφωνα με την προβεβλημένη εμπειρία. 

Διαφορά: Προβολή- Προβλητική ταύτιση: στην προβλητική ταύτιση το αντικείμενο βιώνει ως έναν βαθμό το περιεχόμενο της προβολής, καλείται να εμπλακεί ενεργητικά στο πλαίσιο μιας ‘αυτοεκπληρούμενης προφητείας’.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

Το προσφυγικό και μεταναστευτικό «κύμα» δημιούργησε ποικίλες αντιδράσεις στον ελληνικό χώρο που εγείρουν το ερώτημα αν (και κατά πόσο) υπάρχει «έκδηλος» ή και «λανθάνων» ρατσισμός στον ελληνικό πληθυσμό. Δώστε θεωρητικά τεκμηριωμένη απάντηση στο παραπάνω ερώτημα.

Η απάντηση μπορεί να καλυφθεί μέσα από κεφ. 15 και 17, Β τόμ. Εισαγωγή στην κοινωνική ψυχολογία (Παπαστάμου), από τις έρευνες του βιβλίου Κοινωνική σκέψη, νόηση και συμπεριφορά σελ. 491 και 551.

Ωστόσο, βασική πηγή αποτελεί το βιβλίο της Χρυσοχόου «Πολυπολιτισμική πραγματικότητα».   

Στερεότυπα

Η προκατάληψη που συνδέεται με τις φυλετικές διακρίσεις (σελ. 139)

Λανθάνων ή έκδηλος ρατσισμός (σελ. 142)

Κοινωνικές αναπαραστάσεις (σελ. 149)

Κοινωνική κατασκευή των κατηγοριών και ουσιοποίηση

Ο ρατσισμός συνδέεται με τις κοινωνικές πρακτικές που συντηρούν τις ανισότητες

Οι δύο μορφές ρατσισμού συνυπάρχουν μέσα στην ίδια την κοινωνία, ακόμη και μέσα στον ίδιο τον άνθρωπο

Διομαδικές σχέσεις- κυρίαρχη και μη κυρίαρχη ομάδα

Θεωρία κοινωνικής ταυτότητας

Θεωρία ρεαλιστικής σύγκρουσης

Θεωρία σχετικής αποστέρησης

ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2019

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

Αναφέρετε τρεις απειλές της εξωτερικής εγκυρότητας και παραδείγματα πάνω σ’ αυτές.

ΚΛΙΝΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

1. Ποιες είναι οι διαφορές της προκαλούμενης συμπεριφοράς (αντιδράσεις) και της συντελεστικής συμπεριφοράς (δράσεις).

Ποια από τα διαγνωστικά στοιχεία της διαταραχής της κατάθλιψης και της ειδικής φοβίας μπορούν να εξηγηθούν με παραδείγματα από την προκαλούμενη συμπεριφορά καθώς και με παραδείγματα από τη συντελεστική συμπεριφορά.

2. Άρνηση- απώθηση, Προβολή- προβλητική ταύτιση: ποιες είναι οι διαφορές;

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

Το προσφυγικό και μεταναστευτικό «κύμα» δημιούργησε ποικίλες αντιδράσεις στον ελληνικό χώρο που εγείρουν το ερώτημα αν (και κατά πόσο) υπάρχει «έκδηλος» ή και «λανθάνων» ρατσισμός στον ελληνικό πληθυσμό. Δώστε θεωρητικά τεκμηριωμένη απάντηση στο παραπάνω ερώτημα.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2019

1. Οι κατατακτήριες εξετάσεις του ακαδ.έτους 2019-2020 θα πραγματοποιηθούν το
Σάββατο 7 Δεκεμβρίου 2019, στην αίθουσα 209 (1ος όροφος – Κτίριο
Στασινόπουλου)


2. Τα μαθήματα θα εξεταστούν ως ακολούθως:
2.1. Μεθοδολογία Έρευνας : 10.00-12.00
2.2. Εισαγωγή στην Κλινική Ψυχολογία: 12.30 – 14.30
2.3. Εισαγωγή στην Κοινωνική Ψυχολογία: 15.00-17.00

Το πείραμα του Asch

Ένα πείραμα για την κοινωνική συμμόρφωση. Πώς οι πολλοί μπορούν να επηρεάσουν τους λίγους; Η μειοψηφία συμμορφώνεται στις πιέσεις της πλειοψηφίας.

Οι πειραματικοί συνεργοί δίνουν λανθασμένη απάντηση στις 12 από τις 18 δοκιμασίες. Και εξετάζεται κατά πόσο τα δύο υποκείμενα που απαντούν τελευταία επηρεάζονται από τους πειραματικούς συνεργούς ή όχι.

Πείραμα Κοινωνικής Ψυχολογίας (ΙΙ)

Πείραμα των Aronson & Mills για τη δικαιολόγηση της προσπάθειας.

Κοινωνιογνωστική δύναμη και αυστηρή μύηση- αξιολογούμε πιο θετικά κάτι που είχε μεγαλύτερο κόστος ή πιο επίμονη προσπάθεια.

Η αυστηρή μύηση προκαλεί μεγαλύτερη γνωστική ασυμφωνία, για αυτό έκαναν πιο θετικές εκτιμήσεις της συζήτησης που ακολούθησε (έπρεπε να δικαιολογήσουν την αμηχανία που ένιωσαν κατά το πρώτο έργο).

Πείραμα Κοινωνικής Ψυχολογίας (Ι)

Πείραμα για τη μέτρηση επιδόσεων σε φοιτητές των Festinger & Carlsmith
Αναμένεται μεγαλύτερη αλλαγή στάσης στη συνθήκη με τη χαμηλή αμοιβή.

Ακολουθεί βίντεο με την περιγραφή του πειράματος.

Προετοιμασία για τις εξετάσεις

Το τελευταίο τρίμηνο πριν τις κατατακτήριες είναι καθοριστικό για την προετοιμασία σχετικά με τις εξετάσεις. 

Για κάποιους σημαίνει κάλυψη κενών και επαναλήψεις ή προσπάθεια να καλυφθεί η ύλη και για κάποιους είναι η στιγμή που παίρνουν την απόφαση να ξεκινήσουν τα μαθήματα. 

Σε όποια φάση κι αν βρίσκεται κάποιος, το σημαντικό είναι να υπάρχει διάθεση, επιμονή, πίστη στον εαυτό και φυσικά συστηματικό -καθημερινό- διάβασμα. 

Δεν υπάρχει συνταγή επιτυχίας, όπως δεν υπάρχει και σε κανένα ζήτημα που σχετίζεται με την ψυχολογία και δεν υπάρχουν και συγκεκριμένοι κανόνες. Ο κάθε άνθρωπος έχει διαφορετικούς ρυθμούς συγκέντρωσης, ανάγνωσης, αφομοίωσης και διαφορετικούς τρόπους κωδικοποίησης. Το διάβασμα απαιτεί συγκέντρωση αλλά και τρόπους συγκράτησης αυτών που διαβάζουμε... 

Στην πορεία για τις εξετάσεις, ο καθένας έχει την ευκαιρία να ανακαλύψει τα δικά του όρια, τις δικές του δυνάμεις και τους δικούς του τρόπους αποτελεσματικού διαβάσματος. Είναι μια δύσκολη, αλλά ενδιαφέρουσα και δημιουργική πορεία, που παίρνοντας νωρίτερα ή αργότερα κάποιος την απόφαση, μπορεί να τη δοκιμάσει... 

Καλό διάβασμα σε όλους... Καλή αρχή σε όσους τώρα ξεκινούν και καλή συνέχεια σε όσους έχουν ήδη ξεκινήσει... 

Στην ερώτηση: αν ξεκινώντας τώρα είναι εφικτό να καλύψει κάποιος την ύλη; Ποιος μπορεί να σας πει ότι δεν είναι εφικτό από τη στιγμή που υπάρχουν άτομα που τα κατάφεραν με την τρίμηνη αυτή προσπάθεια... χωρίς προηγούμενες γνώσεις και ενασχόληση με το αντικείμενο. 

ΚΑΛΗ ΑΡΧΗ!!!

ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑΣ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ

Καθηγήτρια, με πολυετή διδακτική εμπειρία στην Κοινωνιολογία και την Ψυχολογία, αναλαμβάνει μαθητές Γ' Λυκείου για την προετοιμασία στις πανελλήνιες εξετάσεις, με παροχή σημειώσεων και μεθοδολογία για οργάνωση της ύλης και της μελέτης.
Επικοινωνία: 6949866593

Νέα προκήρυξη 2019-2020

Βγήκε η καινούργια προκήρυξη (2019-2020) με την ύλη των τριών μαθημάτων και την ημερομηνία των εξετάσεων (7/12/2019).

Τα εξεταζόμενα μαθήματα:
1. Εισαγωγή στην Κοινωνική Ψυχολογία
2. Μεθοδολογία Έρευνας
3. Εισαγωγή στην Κλινική Ψυχολογία

Τα βιβλία σε κάθε μάθημα είναι αρκετά και γίνεται επιλογή βιβλίων και κεφαλαίων. Για να υπάρξει επιτυχία χρειάζεται ένας συνδυασμός συγγραμμάτων ή κεφαλαίων από συγγράμματα, που καλύπτουν τις προτεινόμενες θεματικές. Δεν μπορούμε να απομονώσουμε και να επιλέξουμε ένα- δύο βιβλία σε κάθε μάθημα. 

«ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ»
Θεματικές Ενότητες
1. Ιστορική και επιστημολογική προσέγγιση της Κοινωνικής Ψυχολογίας
2. Κλασσικές θεωρίες της Κοινωνικής Ψυχολογίας: της ισορροπίας, της κοινωνικής σύγκρισης, της
γνωστικής ασυμφωνίας, της ψυχολογικής αναδραστικότητας, της κοινωνικής απόδοσης
3. Κοινωνική νόηση, κοινωνική σκέψη, κοινωνικές αναπαραστάσεις, κοινωνική μνήμη, ιδεολογία
4. Εαυτός και ταυτότητα
5. Στάσεις, πειθώ, αλλαγή στάσεων
6. Κοινωνική επιρροή
7. Κοινωνικά στερεότυπα, προκατάληψη, διακρίσεις, διομαδική συμπεριφορά και διομαδικές σχέσεις
8. Διαπροσωπική έλξη και διαπροσωπικές σχέσεις
9. Εφαρμογές της Κοινωνικής Ψυχολογίας στο χώρο του πολιτισμού, της μετανάστευσης, της
εκπαίδευσης, της υγείας, της οικονομίας, των οργανισμών και της πολιτικής.

Ενδεικτική βιβλιογραφία
1. Baron R., Branscomde N., Byrne D. (2012). Κοινωνική Ψυχολογία. Αθήνα: Παρίκος
2. Hewstone, M. & Stroebe, W. (2007). Εισαγωγή στην Κοινωνική Ψυχολογία. Αθήνα: Εκδόσεις
Παπαζήση
3. Hogg, M.A. & Vaughan, G.M. (2010). Κοινωνική Ψυχολογία. Αθήνα: Εκδόσεις Gutenberg
4. Lippa, R. (2003). Κοινωνική Ψυχολογία. Αθήνα: Παρίκος
5. Martin, R., & Hewstone, M. (2001). Μειονοτική επιρροή και καινοτομία. Αθήνα: Πεδίο
6. Mαντόγλου, Ά. (2010). Κοινωνική μνήμη, κοινωνική λήθη, έκδηλες και λανθάνουσες μορφές
κοινωνικής σκέψης. Αθήνα: Πεδίο
7. Γαρδικιώτης, Α. (2008). Κοινωνική επιρροή, επισκόπηση και αξιολόγηση της έρευνας και των
θεωριών. Αθήνα: Gutenberg
8. Κοκκινάκη, Φ. (2005). Κοινωνική Ψυχολογία: εισαγωγή στη μελέτη της κοινωνικής συμπεριφοράς.
Αθήνα: Εκδόσεις Τυπωθήτω
9. Κορδούτης, Π. & Παυλόπουλος, Β. (2011). Πεδία έρευνας στην Κοινωνική Ψυχολογία, πολιτισμός,
μετανάστευση, οργανισμοί, υγεία-πρόληψη, στενές διαπροσωπικές σχέσεις. Αθήνα: Διάδραση
10. Παπαστάμου, Στ (2008). Εισαγωγή στην Κοινωνική ψυχολογία. Τόμος Β’: Η Παράδοση. Αθήνα:
Εκδόσεις Πεδίο
11. Παπαστάμου, Στ. (2008). Εισαγωγή στην Κοινωνική ψυχολογία. Τόμος Α’: Επιστημολογικοί
προβληματισμοί και μεθοδολογικές κατευθύνσεις. Αθήνα: Εκδόσεις Πεδίο
12. Παπαστάμου, Στ., Προδρομίτη, Γ., & Παυλόπουλου (2010). Κοινωνική σκέψη, νόηση και
συμπεριφορά: 29 Έλληνες κοινωνικοί ψυχολόγοι ανακρίνουν την επιστήμη τους. Αθήνα: Πεδίο
13. Χρυσοχόου, Ξ. (2011). Πολυπολιτισμική πραγματικότητα: οι κοινωνιοψυχολογικοί προσδιορισμοί
της πολιτισμικής πολλαπλότητας. Αθήνα: Πεδίο
14. Μαντόγλου, Α., Μελέτη, Κ., 2013 Επιστημονικός Λόγος περί κοινωνικών αναπαραστάσεων και
ιδεολογιών. Αθήνα: Παπαζήση.


«ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ»
Θεματικές Ενότητες
1. Δημιουργία ερευνητικών υποθέσεων και ερωτημάτων
2. Σύσταση Ερευνητικής ομάδας
3. Κατηγορίες μεταβλητών, λειτουργικός ορισμός, ζητήματα μέτρησης, ερευνητικά πλαίσια.
4. Διαφορετικά είδη αξιοπιστίας και εγκυρότητας
5. Η παρατήρηση: η συμμετοχική παρατήρηση, η άμεση παρατήρηση, η συνέντευξη, το
ερωτηματολόγιο.
6. Ο πειραματισμός: πειραματική μέθοδος, πειραματικοί σχεδιασμοί (μεταξύ ομάδων, εντός ομάδας),
οιονεί πειράματα, παραγοντικοί σχεδιασμοί, χρονολογική σειρά, επαναλαμβανόμενες μετρήσεις.
7. Ζητήματα δειγματοληψίας
8. Φιλοσοφικές βάσεις της ερευνητικής διαδικασίας (ιδεαλισμός, ρεαλισμός, κτλ).
9. Φιλοσοφικά μοντέλα και μέθοδοι έρευνας (εμπειρισμός, δομισμός κτλ).
10. Ποιοτικοί ερευνητικοί σχεδιασμοί (συνέντευξη, ποιοτικά μοντέλα ανάλυσης κτλ)
11. Σύσταση ομάδων ελέγχου.
12. Ανάλυση περίπτωσης.
13. Ζητήματα δεοντολογίας.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία
1. Grawitz, M.(2006). Μέθοδοι των κοινωνικών επιστημών, Τόμος Α & Β (Επιμ. Γ. Κατερέλος). Αθήνα:
Εκδόσεις Οδυσσέας.
2. Robson C. (2007), H έρευνα του πραγματικού κόσμου, Αθήνα: εκδ. Gutenberg (Μιχαλοπούλου Κ.
επιμ.)
3. Babbie E. (2011), Εισαγωγή στην κοινωνική έρευνα, Αθήνα: εκδ. Κριτική (Ζαφειρόπουλος Κ. επιμ.)
4. Σταλίκας, Α., Ρούσση, Π., &Τριλίβα, Σ. (2012). Τα Ψυχομετρικά εργαλεία στην Ελλάδα. Αθήνα:
Πεδίο.
5. Christensen, L.B. (2007). H πειραματική μέθοδος στην επιστημονική έρευνα. (Επιμ. Μ. Ντάβου).
Αθήνα: Παπαζήση.
6. Σταλίκας, Α. (2011). Μέθοδοι Έρευνας στην Κλινική Ψυχολογία. Αθήνα: Τόπος
7. Hock, R. (2009). 40 μελέτες που άλλαξαν την ψυχολογία.Αθήνα: Τόπος


«ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΚΛΙΝΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ»
Θεματικές ενότητες
1. Θεωρητικά μοντέλα στην Κλινική Ψυχολογία
2. Αξιολόγηση των νοητικών ικανοτήτων, της συμπεριφοράς και της προσωπικότητας στην κλινική
ψυχολογία
3. Η συνέντευξη στην κλινική ψυχολογία
4. Ψυχομετρική αξιοπιστία και εγκυρότητα
5. Θεωρίες προσωπικότητας και κλινική πρακτική: Ψυχαναλυτική προσέγγιση, Συμπεριφοριστική
προσέγγιση, Γνωσιακή προσέγγιση, Προσωποκεντρική προσέγγιση
6. Προκαλούμενη συμπεριφορά στην κλινική πρακτική
7. Συντελεστική συμπεριφορά στην κλινική πρακτική
8. Ο κλινικός ψυχολόγος στα πλαίσια του γενικού νοσοκομείου, του ψυχιατρικού νοσοκομείου, των
κέντρων απεξάρτησης από ουσίες, των κοινοτικών κέντρων ψυχικής υγείας, των καταστημάτων
κράτησης.
9. Ψυχοπαθολογία

Ενδεικτική βιβλιογραφία
1. L. Heiden & M. Hersen (2011) Εισαγωγή στην κλινική ψυχολογία. Αθήνα: Εκδόσεις Πεδίο.
2. P. Bennett (2010) Κλινική ψυχολογία και ψυχοπαθολογία. Αθήνα: Εκδόσεις Πεδίο.
3. Γ. Ποταμιάνος & Φ. Αναγνωστόπουλος (Επιμ.) (2012) Προσωπικότητα: Θεωρίες, κλινική πρακτική &
έρευνα (2η βελτ. έκδοση). Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση.
4. Ρ. Mέλλον (2013) Ψυχολογία της συμπεριφοράς (3η έκδοση). Αθήνα: Εκδόσεις Πεδίο.
5. Ρ. Μέλλον (2010) Κλινική ψυχομετρία. Αθήνα: Εκδόσεις Πεδίο.
6. Γ. Ποταμιάνος & Φ.Αναγνωστόπουλος (Επιμ.) (2011) Κλινική ψυχολογία στην πράξη: Όψεις της Ελληνικής πραγματικότητας. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση.


https://psychology.panteion.gr/index.php/about-us/undergraduate-psychology/examinations/graduate-admission-examinations

Συχνές Ερωτήσεις

1. Πανελλήνιες ή κατατακτήριες;

Αρκετοί βλέποντας τον όγκο της ύλης, τον μικρό αριθμό των εισαχθέντων και τις εξετάσεις αναρωτιούνται: μήπως τελικά είναι πιο εύκολο να δώσω πανελλήνιες;

Διαβάζοντας για τις κατατακτήριες, ο χρόνος που θα αφιερώσετε στο διάβασμα δεν πάει χαμένος, καθώς καλύπτει ένα μέρος της ύλης των προπτυχιακών μαθημάτων. Και εφόσον έχετε επιλέξει αυτή την επιστήμη, σημαίνει πως σας ενδιαφέρει. Οπότε τι είναι πιο ενδιαφέρον; Να επαναλάβει ορισμένα από τα μαθήματα του Λυκείου που υπάρχουν στις πανελλήνιες ή να γνωρίσει μαθήματα που συνδέονται άμεσα με τη σχολή και την ειδικότητα που επιθυμεί να παρακολουθήσει; Και ο τρόπος διαβάσματος για τις κατατακτήριες διαφέρει σε σύγκριση με τις πανελλήνιες, όπου θα πρέπει να επιστρέψει κάποιος στη νοοτροπία του σχολείου, που ταιριάζει περισσότερο σε μικρές ηλικίες.

2. ΠΑΝΤΕΙΟ ή ΕΚΠΑ;

Ένα δίλημμα που ταλαιπωρεί αρκετούς μελλοντικούς υποψήφιους σχετικά με την επιλογή του κατάλληλου τμήματος ψυχολογίας.

Μία από τις βασικές διαφορές ανάμεσα στα δύο είναι ο τρόπος εξέτασης: στο Πάντειο χρειάζεται απομνημόνευση όρων, αλλά όχι πιστή αποστήθιση της ύλης έτσι ώστε να είστε στους επιτυχόντες και τις περισσότερες χρονιές αρκεί να πιάσετε τη βάση και στα τρία μαθήματα για να περάσετε. Στο ΕΚΠΑ απαιτείται όσο το δυνατόν πιο πιστή αναπαραγωγή του βιβλίου, καθώς οι επιτυχόντες παλεύουν για τις πρώτες θέσεις, με βαθμολογίες τουλάχιστον 18-19 στα δύο μαθήματα και 15-16 στο τρίτο μάθημα. Αυτό σημαίνει πως άτομα που έγραψαν γύρω στο 15-16 και στα τρία μαθήματα έμειναν εκτός.

Στο Πάντειο με τον νόμο που ψηφίστηκε το 2017 και ισχύει σε όλα τα πανεπιστήμια (σε περίπτωση που δεν συμπληρωθούν οι θέσεις από υποψηφίους που βρίσκονται πάνω από το 10 και στα τρία μαθήματα, αρκεί να έχουν σύνολο τουλάχιστον 30, δηλαδή κάποιος που έγραψε 14, 13 και 6 μπορεί να είναι στους επιτυχόντες). Έτσι, καλύπτονται οι θέσεις και από υποψηφίους που δεν έχουν πιάσει τη βάση σε ένα από τα μαθήματα.

Υπάρχει διαφορά ως προς τον αριθμό των συγγραμμάτων, καθώς στο Πάντειο έχετε 4-5 βιβλία κοινωνική και 4-5 βιβλία κλινική ψυχολογία και ένα βιβλίο στη μεθοδολογία, ενώ στο ΕΚΠΑ έχετε δύο βιβλία σε κάθε μάθημα.

Ωστόσο, είναι τελείως διαφορετικός ο τρόπος και η λογική της μελέτης. Στο Πάντειο σας ενδιαφέρει το νόημα και η κατανόηση αναπαράγοντάς το με δικά σας λόγια, ενώ στο ΕΚΠΑ δίνετε περισσότερη έμφαση σε λεπτομέρειες, ορισμούς και καλύτερη αναπαραγωγή του κειμένου που έχετε διαβάσει.

Επίσης, το Πάντειο την τελευταία δεκαετία δεν έχει αλλάξει την ύλη, ενώ το ΕΚΠΑ συχνά αλλάζει κάποιο από τα τρία μαθήματα. Μέχρι τον Απρίλιο που βγαίνει η προκήρυξη δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι ποια μαθήματα θα εξεταστούν.

3. Φροντιστήριο ή διαβάζω μόνος/η μου;

Επειδή η ύλη είναι μεγάλη είναι σημαντικό να υπάρξει μια καθοδήγηση τόσο ως προς την οργάνωση της ύλης όσο και ως προς τη σύνδεση των κύριων εννοιών. Οπότε αν σας ενδιαφέρει πραγματικά η επιτυχία στις εξετάσεις και δε θέλετε να χάσετε χρόνο θα ήταν αρκετά βοηθητικό να απευθυνθείτε σε φροντιστήριο ή καθηγητή που έχει εξειδίκευση πάνω στην ψυχολογία και στα συγκεκριμένα μαθήματα του Παντείου. Είναι σημαντικό να σιγουρευτείτε ότι ο καθηγητής έχει γνώση του Παντείου και πείρα στις συγκεκριμένες εξετάσεις. Βασικό κριτήριο, λοιπόν, είναι ο καθηγητής να έχει σπουδάσει πάνω στο συγκεκριμένο αντικείμενο της ψυχολογίας.

4. Πόσες ώρες μελέτης απαιτούνται;

Ο κάθε άνθρωπος έχει τους δικούς του ρυθμούς για την ανάγνωση και την κατανόηση, αλλά και την αφομοίωση της ύλης. Το σημαντικό είναι να υπάρχει συστηματικό διάβασμα από τον Μάρτιο μέχρι και τον Δεκέμβριο. Οι ώρες καθορίζονται με βάση το πρόγραμμα, τη συγκέντρωση, τη ροή του διαβάσματος και την κατανόηση όσων διαβάζετε. Για να μην επέλθει κόπωση και burn out θα ήταν καλύτερο να υπάρξει μια κλιμάκωση στη μελέτη, δηλαδή,   να δοθεί η μεγαλύτερη δυνατή προσπάθεια τους τελευταίους μήνες και ειδικότερα, ο πιο κρίσιμος μήνας είναι ο τελευταίος (Νοέμβριος), στον οποίο θα πρέπει να γίνει μια πολύ καλή επανάληψη. Ορισμένοι υποψήφιοι θεωρούν ότι θα διαβάσουν μόνο τον τελευταίο μήνα και θα καταφέρουν να περάσουν, που κι αυτό είναι εσφαλμένη άποψη.  

5. Μπορώ να περάσω διαβάζοντας μόνο από τις σημειώσεις;

Οι σημειώσεις που δίνονται στα μαθήματα για τις κατατακτήριες είναι αρκετά κατατοπιστικές, αλλά δεν αρκούν. Χρειάζεται μελέτη και των βιβλίων. Ουσιαστικά το διάβασμα ξεκινάει από τα βιβλία και οι σημειώσεις- σχεδιαγράμματα έχουν έναν καθοδηγητικό και διευκολυντικό ρόλο.  Πολλοί πιστεύουν ότι μόνο με τις σημειώσεις είναι καλυμμένοι και ότι συμπληρώνοντας με δικά τους λόγια θα μπορέσουν να αναπτύξουν τις απαντήσεις τους και να περάσουν. Κάτι που δεν ισχύει φυσικά.

6. Γιατί δίνουν περισσότερα άτομα για ΕΚΠΑ;

Με βάση τα θέματα των εξετάσεων θεωρούν ότι είναι πιο εφικτό να γράψουν καλά στο ΕΚΠΑ.

7. Τα πτυχία είναι ισοδύναμα και στα δύο πανεπιστήμια; Έχουν δηλαδή ίσα επαγγελματικά δικαιώματα;

Έχουν ακριβώς τα ίδια επαγγελματικά δικαιώματα. Και τα δύο χορηγούν άδεια ασκήσεως επαγγέλματος και τελειώνοντας κάποιος είναι γενικός ψυχολόγος, χωρίς κάποια κατεύθυνση ή εξειδίκευση. Αυτό εξαρτάται από το μεταπτυχιακό, τις εκπαιδεύσεις και τα σεμινάρια που θα επιλέξει κάποιος μετά το τέλος των προπτυχιακών σπουδών του.

8. Πόσα βιβλία προτείνει το ΕΚΠΑ και πόσα το Πάντειο;

Το Έκπα προτείνει μόνο θεματικές και όχι βιβλία. Τα βιβλία προκύπτουν μόνο μέσα από τα συγγράμματα που διδάσκονται στο προπτυχιακό.

Το Πάντειο προτείνει αρκετά βιβλία, αλλά χρειάζεται προσοχή σε κάθε βιβλίο σχετικά με το τι είναι εντός της ύλης, γιατί υπάρχουν και κεφάλαια που είναι εκτός ή βιβλία που δε διδάσκονται στο προπτυχιακό και δεν έχει μπει ποτέ θέμα.

9. Έχω ακούσει ότι στο Πάντειο βάζουν θέματα κρίσεως και οι απαντήσεις είναι υποκειμενικές. Ισχύει αυτό;

Τα δύο τελευταία χρόνια στο μάθημα της κοινωνικής ψυχολογίας μπήκαν ερωτήσεις κρίσεως, στις οποίες όμως δεν ήταν υποκειμενικός ο τρόπος απάντησης, καθώς όποιος είχε διαβάσει και κατανοήσει την ύλη καταλάβαινε το κεφάλαιο στο οποίο έπρεπε να στηριχθεί και τις θεωρίες που έπρεπε να χρησιμοποιήσει. Ένα χαρακτηριστικό στο συγκεκριμένο μάθημα είναι ότι το θέμα συνήθως συνδέεται με κάποιο τρόπο με την επικαιρότητα.

10. Υπάρχει περίπτωση να αλλάξει κάποιο από τα μαθήματα εισαγωγής στις εξετάσεις στο Πάντειο;

Δεν έχει συμβεί κάτι τέτοιο. Η μόνη διαφοροποίηση είναι ότι μέχρι το 2013 στο μάθημα της μεθοδολογίας συμπεριλαμβάνονταν και η στατιστική, ενώ πλέον δεν υπάρχει. Επίσης, από το 2014-2015 άλλαξε ο τρόπος των απαντήσεων, καθώς πλέον βάζουν μόνο ερωτήσεις ανάπτυξης. Μέχρι το 2013 στην κλινική ψυχολογία και τη μεθοδολογία έβαζαν ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής.

11. Διαβάζω όλα τα συγγράμματα που προτείνει το Πάντειο;

Χρειάζεται μεγάλη προσοχή με τα συγγράμματα. Πολλοί υποψήφιοι που δεν θέλουν να πάνε φροντιστήριο διαβάζουν βιβλία που δεν είναι τόσο σημαντικά και χάνουν χρόνο και τελικά δεν καλύπτουν την ύλη.

12. Είναι δύσκολο να αποφοιτήσεις από το Πάντειο σε περίπτωση που περάσεις;

Διαβάζοντας κάποιος για τις κατατακτήριες έχει καλύψει ένα μέρος της ύλης των προπτυχιακών μαθημάτων και έχει κατανοήσει κάποιους βασικούς επιστημονικούς τομείς. Επομένως, οι επιτυχόντες από τις κατατακτήριες περνούν με περισσότερη ευκολία τα μαθήματα σε σύγκριση με τους συμφοιτητές τους που βρίσκονται στο πρώτο πτυχίο.

13. Τι χρειάζεται για να πετύχει κάποιος/α στις εξετάσεις;

Συστηματική μελέτη.

Επιμονή και συγκέντρωση.

Κατανόηση και κάλυψη της ύλης.

Εμπιστοσύνη στις δυνάμεις και τις ικανότητές του/της.

Πίστη στο όνειρό του/της.

Καλή διατύπωση και συνοχή στον γραπτό λόγο.

14. Μια υπενθύμιση: Είναι σημαντικό από την αρχή να γίνει η σωστή επιλογή πανεπιστήμιου. Ακολουθούμε τη μάζα και αφού πάνε όλοι ΕΚΠΑ, πάμε κι εμείς; Πολλοί αναρωτιούνται: αφού πάνε όλοι στο ΕΚΠΑ, εγώ γιατί να πάω στο Πάντειο; Οι θέσεις είναι περιορισμένες και στα δύο τμήματα, οπότε η αύξηση του αριθμού των υποψηφίων στο ΕΚΠΑ, απλά αυξάνει τον ανταγωνισμό και δυσκολεύει την κατάκτηση μιας θέσης σ’ αυτό.

Μια λάθος επιλογή πανεπιστήμιου και η επιμονή μας σ’ αυτή τη λάθος επιλογή, αφού ήδη έχουμε διαβάσει για αυτές τις εξετάσεις μπορεί να μας οδηγήσει σε δύο- τρεις αποτυχίες και εν τέλει στο να παρατήσουμε το όνειρό μας… λόγω ψυχικής- σωματικής κόπωσης, αλλά και απογοήτευσης.

Θέματα 2018: Απαντήσεις

Κοινωνική Ψυχολογία

Με βάση τις κοινωνιοψυχολογικές θεωρίες να εξηγήσετε τις αρνητικές αντιδράσεις μερίδας πολιτών και μεγάλου μέρους του πολιτικού κόσμου στη Συμφωνία των Πρεσπών.

Το θέμα αφορά τη θεματική: Διομαδικές σχέσεις (15^ο και 17^ο κεφάλαιο, Β’ τόμος).

Διομαδικό επίπεδο ανάλυσης (Doise)

Θεωρίες:

Θεωρία κοινωνικής σύγκρισης (Festinger)

Θεωρία κοινωνικής ταυτότητας (Tajfel & Turner)

Γενετικό μοντέλο (Moscovici)

Θεωρία ρεαλιστικής σύγκρουσης (Sherif)

Θεωρία σχετικής αποστέρησης (Crosby/ Runciman)

Κλινική Ψυχολογία

Θέμα Α

Περιγράψτε συνοπτικά δύο ερωτηματολόγια προσωπικότητας και ψυχοπαθολογίας για μη φυσιολογικές προσωπικότητες.

MMPI και SCL-90 (με βάση το βιβλίο του Μέλλον- Ψυχομετρία, σελ. 370 & 451)

Ή

Ερωτηματολόγιο Προσωπικότητας του Eysenck (Σταλίκας, Ψυχομετρικά εργαλεία στην Ελλάδα, σελ. 267)

Ερωτηματολόγιο: Five Factor Personal Inventory (Σταλίκας, Ψυχομετρικά εργαλεία στην Ελλάδα, σελ. 314).

Θέμα Β

α. Περιγράψτε σε ένα κείμενο 100 λέξεων τις συνέπειες όταν η θετική αναγνώριση του εαυτού από σημαντικούς άλλους συνοδεύεται από πολλαπλούς όρους αξίας.  

Από βιβλίο Προσωπικότητα, 6^ο κεφάλαιο, Προσωποκεντρική Προσέγγιση, σελ. 319-321.

β. Να δώσετε τον ορισμό της διαμόρφωσης.

Από βιβλίο Προσωπικότητα, 6^ο κεφάλαιο, Προσωποκεντρική Προσέγγιση, σελ. 339 (ο εαυτός είναι ένα ψηφιδωτό από συμβολοποιημένες και όχι εντελώς συμβολοποιημένες ενότητες. Κάθε μέρος, κάθε ψηφίδα του εαυτού αποκαλείται διαμόρφωση).

γ. Mearns & Thorne: γιατί πρέπει να αναγνωρίζονται όλες οι διαμορφώσεις στη θεραπευτική διαδικασία.

Από βιβλίο Προσωπικότητα, 6^ο κεφάλαιο, Προσωποκεντρική Προσέγγιση, σελ. 343-345.

Μέθοδοι έρευνας

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της τριγωνοποίησης.

Τριγωνοποίηση: μετακίνηση από το δίπολο ποσοτικών- ποιοτικών μεθόδων σε ένα πιο ευρύ και σύνθετο σχήμα, το τρίγωνο. Μπορεί να γίνει μεταξύ ποιοτικών και ποσοτικών μεθόδων, είτε μεταξύ μόνο ποσοτικών είτε μεταξύ μόνο ποιοτικών.

Τέσσερα είδη τριγωνοποίησης: ως προς τα δεδομένα, ως προς τον ερευνητή, ως προς τη θεωρία, ως προς τη μεθοδολογία.

Πλεονεκτήματα: ιδανική μέθοδος, καλύτερα και πιο έγκυρα αποτελέσματα, έλεγχος των μειονεκτημάτων και ανάδειξη των πλεονεκτημάτων των μεθόδων που συνδυάζει.

Μειονεκτήματα: Δυσκολίες στην εφαρμογή, μεγάλα χρηματικά ποσά, μεγάλη χρονική διάρκεια. Δυσεφάρμοστη λόγω πόρων και χρόνου. Κριτική από τον μεθοδολογικό μονισμό (ο τελευταίος υποστηρίζει ότι δεν μπορούν να εφαρμοστούν ταυτόχρονα επαγωγικές και παραγωγικές μέθοδοι). 

Βιβλίο Σταλίκα, Μέθοδοι έρευνας στην κλινική ψυχολογία, σελ. 172-173.