Θέματα για ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ- ΦΛΩΡΙΝΑ 2025

Αναπτυξιακή ψυχολογία

 

Α. Παιδί προσχολικής ηλικίας που δεν οριοθετούσε τον εαυτό του ως αγόρι ή κορίτσι και δεν είχε συγκεκριμένη κατεύθυνση ως προς το φύλο των παιχνιδιών και τους συμπαίκτες.

Β. Παιδί προσχολικής ηλικίας που οριοθετούσε αυστηρά τον εαυτό του ως αγόρι ή κορίτσι και είχε συγκεκριμένη κατεύθυνση ως προς το φύλο των παιχνιδιών και τους συμπαίκτες (αν τα παιχνίδια ήταν αυτά που έπρεπε ή δεν έπρεπε να παίξει, με βάση το φύλο).

Να το αναπτύξετε με βάση τα σχήματα φύλου και τη θεωρία του Kohlberg.

 

Ο Αλέξης 3 ετών βλέπει τη δασκάλα να αλλάζει θέση σε ένα παιχνίδι, ενώ η Άννα δεν βρίσκεται μέσα στην αίθουσα.

Μετά από λίγο μπαίνει η δασκάλα μέσα στην τάξη και ρωτά τον Αλέξη που θα ψάξει η Άννα το παιχνίδι; Ο Αλέξης απαντά: στο καινούργιο σημείο.

Και τον ρωτά πάλι η δασκάλα, μα αφού δεν ήταν η Άννα στον χώρο; Και απαντά πάλι το ίδιο.

Να το αναπτύξετε με βάση τη θεωρία του Piaget και τη θεωρία του νου και που συγκλίνουν αυτές οι δύο θεωρίες.

 

 

Κοινωνική ψυχολογία

 

Α. Τι γνωρίζετε για τις συνιστώσες των στάσεων, για τη γνωστική συμφωνία και γνωστική ασυμφωνία και τη λελογισμένη (λογική) και προσχεδιασμένη δράση.

Β. Να περιγράψετε τη μεροληψία στην απόδοση.

 

 

 

Θεωρίες προσωπικότητας

 

1. Πώς ο συντελεστικός συμπεριφορισμός εξηγεί την ελεύθερη βούληση;

2. Πώς η αυτοαποτελεσματικότητα, οι στόχοι και οι αξιολογικές αντιδράσεις συμβάλλουν στην αυτορρύθμιση;

Θέματα για ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΕΚΠΑ 2025

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

Α. Κατονομάστε μια απεικονιστική τεχνική που μας επιτρέπει τη μελέτη του επιπέδου ενεργοποίησης εγκεφαλικών περιοχών μέσω αιμοδυναμικών αλλαγών χωρίς ενδοφλέβια έγχυση ουσιών. Αναφέρατε μια συγκεκριμένη διαφορά που ανιχνεύει η τεχνική αυτή και που βασίζεται αυτή η διαφορά; Τι μπορούμε να προσδιορίσουμε με αυτή την τεχνική;

Β. Κατονομάστε μια απεικονιστική τεχνική που μας επιτρέπει τη χαρτογράφηση των δομικών εγκεφαλικών δικτύων. Αναφέρατε τι μετρά αυτή η τεχνική και τι απεικονίζει; Κατονομάστε τον μεγαλύτερο εγκεφαλικό σύνδεσμό που μπορεί να απεικονιστεί μέσω αυτής της τεχνικής και αναφέρατε τι συνδέει αυτός ο σύνδεσμος; Αναφέρατε μια από τις πλέον φιλόδοξες προσπάθειες μελέτης του εγκεφάλου μέχρι σήμερα η οποία ξεκίνησε το 2009 και σχετίζεται με την τεχνική αυτή.

Γ. Κατονομάστε μια συγκεκριμένη απεικονιστική τεχνική που έκανε ευρέως γνωστή ο Biswal. Αναφέρατε τι μετρά αυτή η τεχνική και σε ποια παραδοχή βασίζεται. Σε ποιο είδος διεργασιών εμπλέκεται το δίκτυο αυτόματης λειτουργίας (ή προεπιλεγμένο δίκτυο) και σε ποιους λοβούς εντοπίζονται κομβικές περιοχές αυτού του δικτύου. Περιγράψτε μια επιστημονική θεωρία για τα όνειρα που σχετίζεται με το συγκεκριμένο δίκτυο. 

 

  

ΙΣΤΟΡΙΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ

Να κατονομάσετε το κίνημα που εγκαθίδρυσε ομάδα ψυχολόγων με επικεφαλής τον Abraham Maslow στις αρχές της δεκαετίας του 1960.

Να αναφέρετε τους λόγους που οδήγησαν στην ίδρυσή του, τις κύριες φιλοσοφικές επιρροές του και τις βασικές αρχές που το διέπουν.

 

 

ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

1. Περιγράψτε τα στάδια της οπτικής επεξεργασίας από τον αμφιβληστροειδή στον εγκεφαλικό φλοιό, τα οποία διαμεσολαβούν την ολοκλήρωση της αναγνώρισης εικόνας.

2. Περιγράψτε συνοπτικά μια διαταραχή/ έλλειμμα της οπτικής αναγνώρισης εξηγώντας σε ποια επίπεδα της οπτικής επεξεργασίας είναι πιθανότερο να εντοπίζεται η βλάβη.

3. Δώστε ένα παράδειγμα από την καθημερινότητα όπου η ίδια οπτική πληροφορία οδηγεί σε διαφορετική αναγνώριση λόγω πλαισίου/ προσδοκίας.

 

 

Θέματα για ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 2025

ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 2025

 

 

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

ΘΕΜΑ:

Καλείστε να κάνετε ένα πειραματικό σχέδιο που θα μετράτε το άγχος, αφού το κάθε παιδί έχει παίξει ένα επιτραπέζιο παιχνίδι ή ένα παιχνίδι εξωτερικού χώρου και ήταν παιδιά Β και Δ τάξης του Δημοτικού.

Ποιες είναι οι ανεξάρτητες και οι εξαρτημένες μεταβλητές;

Ποιες είναι οι μηδενικές και οι εναλλακτικές υποθέσεις;

Ποιες βασικές και κύριες επιδράσεις εντοπίζετε;

Τι είδους πειραματικό σχέδιο είναι;

 

 

ΚΛΙΝΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

ΘΕΜΑ:

Περιγράψτε τις βασικές αρχές από δύο μοντέλα του Τρίτου Κύματος της Γνωσιακής- Συμπεριφορικής Θεραπείας.

 

 

ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

Α. Περιγράψτε τα βασικά σημεία της θεωρίας του δεσμού.

Β. Σε ποιες φάσεις αναπτύσσεται;

Γ. Τι είναι το εσωτερικό μοντέλο εργασίας και η συμβολή του.

 

 

 

Απαντήσεις θεμάτων 2025- ΠΑΝΤΕΙΟ- ΤΜΗΜΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ

 

 

 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ:

(Οι απαντήσεις είναι ενδεικτικές, με βάση την ύλη των τριών μαθημάτων και τα σχετικά συγγράμματα).

 

ΚΛΙΝΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

1. Να περιγράψετε την αποσυνδεδεμένη- αποστασιοποιημένη θεωρία προσωπικότητας της Horney και το αντίστοιχο στυλ ζωής της θεωρίας του Adler.

2. Να περιγράψετε ορισμό, θεωρητικό πλαίσιο και παραδείγματα των παρακάτω εννοιών: εποικοδομητικός εναλλακτισμός, μετα-ανάγκες, λειτουργική αυτονομία κινήτρων, προληπτική- δεισιδαίμων συμπεριφορά.

 

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:

1. Απάντηση από το βιβλίο: Θεωρίες προσωπικότητας, των Schultz & Schultz, σελ. 203, 164

Αποσυνδεδεμένη- Αποστασιοποιημένη προσωπικότητα

·         Τάση να απομακρύνονται από τους άλλους, συναισθηματική απόσταση

·         Πρέπει να μην αγαπούν, να μη μισούν και να μη συνεργάζονται με τους άλλους, ούτε και να εμπλέκονται μαζί τους

·         Αγώνας για αυτάρκεια

·         Σχεδόν απεγνωσμένη επιθυμία για ιδιωτικότητα και απομόνωση

·         Ανάγκη να περνούν όσο το δυνατόν περισσότερο χρόνο μόνοι τους

·         Όχι μοίρασμα εμπειριών

·         Ανάγκη για ανεξαρτησία- ευαισθησία στην επιρροή, την πίεση και τον εξαναγκασμό- αποφυγή περιορισμών

·         Ανάγκη να αισθάνονται ανώτερα

·         Το μεγαλείο και η σπουδαιότητα πρέπει να αναγνωρίζονται αυτόματα

·         Αίσθημα ότι το άτομο είναι μοναδικό, διαφορετικό και ξεχωριστό

·         Καταπίεση ή άρνηση όλων των συναισθημάτων που τους διακατέχουν για τους άλλους

·         Οικειότητα και στενές σχέσεις – σύγκρουση

·         Έμφαση στην ορθή κρίση, λογική και ευφυΐα

Το αντίστοιχο στυλ ζωής του Άντλερ είναι:

·         Αποφευκτικός τύπος: δεν κάνει καμία προσπάθεια να αντιμετωπίσει τα προβλήματα της ζωής, αποφεύγει δυσκολίες- αποφεύγει την αποτυχία.

 

2. Απάντηση από το βιβλίο: Θεωρίες προσωπικότητας, των Schultz & Schultz, σελ. 420, 363, 282, 460

εποικοδομητικός εναλλακτισμός:

Προσαρμογή στον κόσμο. Η ιδέα ότι είμαστε ελεύθεροι να αναθεωρήσουμε ή να αντικαταστήσουμε τα ερμηνευτικά μας κατασκευάσματα με εναλλακτικά, όταν αυτό απαιτείται. Στην πορεία της ζωής μας αναπτύσσουμε πολλά ερμηνευτικά κατασκευάσματα, ένα σχεδόν για κάθε τύπο ατόμου ή κατάστασης που συναντάμε.

Βρίσκεται στη θεωρία του Kelly, Η θεωρία των προσωπικών ερμηνευτικών κατασκευασμάτων.

Παραδείγματα: καθηγητής- φοιτητής, σελ. 420

μετα-ανάγκες:

Καταστάσεις ανάπτυξης ή ύπαρξης προς τις οποίες κινούνται εξελισσόμενα τα άτομα που φτάνουν στην αυτοπραγμάτωση. Οι μετα- ανάγκες είναι καταστάσεις ύπαρξης, όπως καλοσύνη, μοναδικότητα, τελειότητα και όχι συγκεκριμένα αντικείμενα- στόχοι.

Βρίσκεται στη θεωρία της ιεράρχησης των αναγκών του Maslow.

Παραδείγματα: αλήθεια, καλοσύνη, ομορφιά, ενότητα, μοναδικότητα, τελειότητα, δικαιοσύνη, σελ. 362.

λειτουργική αυτονομία κινήτρων:

Η ιδέα ότι τα κίνητρα στον φυσιολογικό, ώριμο ενήλικα είναι ανεξάρτητα από τις εμπειρίες της παιδικής του ηλικίας στις οποίες έχουν τις ρίζες τους. οι δυνάμεις που μας κινητοποίησαν νωρίτερα στη ζωή καθίστανται αυτόνομες ή ανεξάρτητες από τις αρχικές τους συνθήκες.

Βρίσκεται στη θεωρία χαρακτηριστικών του Allport

Παραδείγματα: παράδειγμα ενός δέντρου, απόφοιτοι πανεπιστημίου που ξεκινούν τη σταδιοδρομία τους, σελ. 282

προληπτική- δεισιδαίμων συμπεριφορά:

Επίμονη συμπεριφορά η οποία έχει συμπτωματική και όχι λειτουργική σχέση με την παρεχόμενη ενίσχυση.

Βρίσκεται στη θεωρία της συντελεστικής συμπεριφοράς του Skinner.

Παραδείγματα: συμπεριφορά περιστεριού πριν την τροφή, παίκτες μπέιζμπολ, σελ. 460

 

 

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

Να αναφέρετε τα τέσσερα επίπεδα ανάλυσης κα να πείτε τουλάχιστον ένα παράδειγμα στο καθένα και γιατί είναι χρήσιμη η διάκριση επιπέδων.

 

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:

Από τον Α τόμο του Παπαστάμου, Εισαγωγή στην Κοινωνική Ψυχολογία, 4^ο κεφάλαιο.

Doise: ανάμεσα στους δύο πόλους υπάρχει ένα συνεχές:

4 επίπεδα: ενδοατομικό, διατομικό, διομαδικό και ιδεολογικό.

Ενδοατομικό:

Ø  Τρόπο με τον οποίο το άτομο οργανώνει, προσλαμβάνει και αξιολογεί το κοινωνικό περιβάλλον και τη συμπεριφορά του απέναντι στο περιβάλλον. Εστιάζουμε στο επίπεδο του ατόμου

Ø  Έρευνες για δημιουργία πρώτων εντυπώσεων (Asch, Kelly κ.α.)

Ø  Έρευνες και θεωρίες κοινωνικής νόησης (Heider, Festinger, Osgood & Tannenbaum)

Ø  Διαδικασία κατηγοριοποίησης: τρόπο που το υποκείμενο οργανώνει και διαχειρίζεται την εμπειρία που δέχεται από το κοινωνικό περιβάλλον

 

Διατομικό:

Ø  Διατομικές διαδικασίες όπως εξελίσσονται σε μια συγκεκριμένη περίπτωση. Τα άτομα είναι ανταλλάξιμα (δεν επηρεάζονται από κοινωνική θέση ή εσωτερικές/ ατομικές ιδιαιτερότητες)

Ø  Διαδικασίες απόδοσης (Kelly, Jones & Davis, Jones & Nisbett, Ross): ερμηνεία της δικής τους συμπεριφοράς και της συμπεριφοράς των άλλων

       Kelley-  ανάλυση διακύμανσης

       Jones & Davis - πρόθεση του δράστη

       Jones & Nisbett - θέση του ατόμου

       Ross- θεμελιώδες σφάλμα απόδοσης

       Beauvois- κανόνας εσωτερικότητας και ψυχολογιοποίηση 

 

Διομαδικό:

Ø  Σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ κοινωνικών ομάδων και κατηγοριών. Διαδικασίες και μηχανισμοί κατά τη σύναψη διομαδικών σχέσεων. Λαμβάνει υπόψη κοινωνικές θέσεις που κατέχουν τα άτομα (δεν είναι ανταλλάξιμα μεταξύ τους)

Ø  Έρευνες κοινωνικής απόδοσης (Taylor & Jaggi, Thibaut & Riecken, Deaux & Emswiller, Doise)

       Taylor & Jaggi- κοινωνικά επιθυμητές ή όχι συμπεριφορές και ενδομαδική- εξωομαδική ταυτότητα του υποκειμένου- όταν η συμπεριφορά είναι κοινής κατηγοριακής υπαγωγής με τα υποκείμενα- τάση για εσωτερικές αποδόσεις

        Thibaut & Riecken- η κοινωνική συμμόρφωση αποδίδεται σε ενδογενή αίτια όταν το υποκείμενο αυτό κατέχει υψηλή κοινωνική θέση

        Deaux & Emswiller, Doise-  αποτυχία και επιτυχία φοιτητών  και φοιτητριών ως προς τις γνωστικές δεξιότητες

 

 

Ιδεολογικό:

Ø  Για ερμηνεία κοινωνιοψυχολογικών φαινομένων λαμβάνει υπόψη κοινωνικούς κανόνες και αξίες που ισχύουν κάποια συγκεκριμένη στιγμή και σε συγκεκριμένες περιστάσεις

Ø  Πείραμα Milgram, Πείραμα Lerner, Deconchy- θρησκευτική ορθοδοξία

       Πείραμα Milgram - ηλεκτροσόκ- Επιστήμονας:  αυθεντία, αυτός που γνωρίζει

        Πείραμα Lerner - αθώο θύμα- αυτός που δεν πληρώθηκε:  "καλά να πάθει"

 

Ø  Beauvois- κανόνας εσωτερικότητας, Παπαστάμου- ψυχολογιοποίηση- αναζήτηση εσωτερικών αιτίων για την ερμηνεία συμπεριφορών

Ø  Mugny & Carugati- κοινωνικές αναπαραστάσεις της ανάπτυξης της νοημοσύνης

 

Εναλλακτικά, θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και τα παρακάτω στην απάντηση:

Επίπεδα ανάλυσης στη μελέτη της κοινωνικής επιρροής

Η κοινωνική επιρροή αφορά αλλαγές σε ατομικό επίπεδο (ενδοατομικό επίπεδο ανάλυσης), παράγοντες που τις προκάλεσαν (διατομικό και διομαδικό επίπεδο ανάλυσης) και ερμηνεία αυτών (ιδεολογικό επίπεδο ανάλυσης)

Ø  Sherif- κανονικοποίηση (αυτοκινητικό φαινόμενο)

Ø  Ενδοατομικό επίπεδο: γνωστικές διεργασίες

Ø  Διατομικό επίπεδο: ιεραρχική διαφοροποίηση

Ø  Διομαδικό επίπεδο: βαθύτερες διαφοροποιήσεις κοινωνικής υφής (π.χ. πείραμα Sampson- θέσεις μοναχών στην εκκλησιαστική ιεραρχία)

3 συνθήκες:

·         δύο δόκιμοι που έφτασαν πριν λίγες μέρες

·         δύο δόκιμοι που είχαν ένα χρόνο εκεί (σύναψη διατομικών σχέσεων)- ο ένας από τους δύο αποτελούσε αντικείμενο εκτίμησης (διατομική διαφοροποίηση)

·         τα δύο υποκείμενα ήταν ένας δόκιμος και ένας μοναχός (ιεραρχική διαφοροποίηση)

Αποτέλεσμα:

διατομική διαφοροποίηση --> μεγαλύτερη σύγκλιση απόψεων

ιεραρχική διαφοροποίηση --> μεγαλύτερη πόλωση

Ø  Ιδεολογικό επίπεδο:  σύνδεση ιδεολογίας με διατομικές σχέσεις (π.χ. πείραμα Lemaine et al.- ιδεολογική ομοιογένεια- ανομοιογένεια)

·         1η ανεξάρτητη μεταβλητή: ιδεολογικές προτιμήσεις (ομοιογενείς- ανομοιογενείς)

·         2η ανεξάρτητη μεταβλητή: παρεμφερείς, μακρινές ή πολύ μακρινές απαντήσεις του πειραματικού συνεργού

Ιδεολογική ομοιογένεια- μακρινές απαντήσεις => ανάγκη για προστασία της ταυτότητας

 

Άλλα παραδείγματα ερευνών:

Ενδοατομικό: πειράματα Festinger (θεωρία γνωστικής ασυμφωνίας), πειράματα Brehm (θεωρία ψυχολογικής αναδραστικότητας), πείραμα Asch (λειτουργικό μοντέλο)

Διατομικό: έρευνες από θεωρίες απόδοσης, πείραμα Asch (λειτουργικό μοντέλο)

Διομαδικό: πείραμα θερινών κατασκηνώσεων του Sherif (θεωρία ρεαλιστικής σύγκρουσης), πειράματα με βάση θεωρία σχετικής αποστέρησης, πειράματα με βάση θεωρία κοινωνικής ταυτότητας (πείραμα ελάχιστων ομάδων, πείραμα Ανατολικογερμανοί- Δυτικογερμανοί), έρευνες με βάση θεωρίες απόδοσης

Ιδεολογικό: πείραμα Milgram- υποταγή στην αυθεντία- η επιστήμη ξέρει, πείραμα Lerner, το αθώο θύμα- δίκαιος κόσμος- ο καθένας παίρνει αυτό που του αξίζει.

 

 

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

Περιγράψτε πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα στα συσχετιστικά σχέδια έρευνας.

 

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:

Από το βιβλίο: Μεθοδολογία έρευνας και Στατιστική, σελ. 189

Πλεονεκτήματα:

·         Ανίχνευση σχέσεων (κατεύθυνση και ισχύ)

·         Προβλέψεις (υψηλή συσχέτιση επιτρέπει προβλέψεις)

·         Αξιολόγηση της ανεξαρτησίας εννοιών (σε τι βαθμό οι έννοιες είναι διακριτές ή ταυτίζονται)

Μειονεκτήματα:

·         Συσχέτιση και αιτία (συσχέτιση δε σημαίνει αιτία)

·         Εξαγωγή συμπερασμάτων (παραμονή στα όρια των δεδομένων που συλλέχθηκαν)

 

 

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ

Στο 1^ο μάθημα πάνω από 150 άτομα.

Στο 2^ο μάθημα μπήκαν 142 άτομα.

Στο 3^ο μάθημα μπήκαν 121 άτομα.